Gróskumikið mannlíf og tengsl við náttúru

Sveitarfélög setja fram stefnu sína um áherslur í mikilvægum málaflokkum í svokallaðri greinargerð með aðalskipulagi. Skipulagið er endurskoðað með ákveðnu millibili og því breytt eftir þróun mála í sveitarfélaginu þegar þurfa þykir. Aðalskipulag hefur samt ígildi laga og er sveitarfélögum skylt að framfylgja þeirri stefnu sem þar er lýst við  gerð skipulagsáætlana. Við rákumst á eftirfarandi lýsingu í greinargerð ákveðins bæjarfélags á Íslandi. Gaman væri að vita hvort lesendur vita hvaða skipulag hér um ræðir.

Byggðin
Markmið aðalskipulagsins er að í ?bæ fái að þróast fjölbreytt byggð í góðum tengslum við umhverfið. Með uppbyggingu þéttbýlis í ?bæ verði stefnt að því að allir íbúar njóti nálægðar við opin svæði, bæði mótuð útivistarsvæði og ósnortna náttúru. Gætt verði hagkvæmni í landnotkun og byggðin skipulögð þannig að hún stuðli að gróskumiklu mannlífi þar sem tekið er tillit til umhverfissjónarmiða, m.a. hvað snertir umferð og orkunotkun. Stefna ber að góðu búsetuumhverfi með fjölbreytilegum húsagerðum og aðlaðandi bæjarmynd. Leggja skal áherslu á að móta þéttbýlisumhverfi sem hvetur til útiveru og stuðlar að fjölbreyttu bæjarlífi. Tryggt verði að aðgengi frá byggð til fjalls og  fjöru verði tryggt þannig að tengsl manns og náttúru haldist eins og nú er. Ímynd bæjarins sem útivistarbæjar verði viðhaldið.

Þörf á aðgæslu við Varmá

Náttúrufræðistofnun Íslands (NÍ) gerði í október sl. könnun á gróðri í vegstæði tengibrautar milli Leirvogstungu og Skeiðholts. Niðurstaða rannsóknarinnar er þeim annmörkum háð að á þessum tíma liggja plöntur í vetrardvala og er það tiltekið í skýrslunni. Veiðimálastofnun kannaði fiskgengd og Umhverfisstofnun lagði mat á undirbúningavinnu Mosfellsbæjar og veitti ráðgjöf. Við birtum hér nokkra valda kafla úr skýrslunum þar sem m.a. er fjallað um mikilvægi þess að verktakar sýni aðgát og leiðbeini starfsmönnum sínum áður en framkvæmdir hefjast:
“Náttúrufræðistofnun Íslands bendir á að þar sem Varmárósar eru friðlýstir og áin í heild á Náttúruminjaskrá ber að umgangast hana og vatnasvið hennar af fyllstu virðingu og nærgætni. Við þéttingu byggðar verða sífellt meiri líkur á að vatn í ánni spillist, í hana safnist rusl og að árbakkarnir verði fyrir skemmdum vegna ágangs manna eða vinnuvéla. Á þeim stutta kafla við Varmá sem skoðaður var vegna gróðurrannsókna haustið 2006 var áberandi hversu mikið drasl var í ánni og við árbakkana. NÍ telur brýnt að hafist verði handa sem fyrst við að hreinsa rusl úr ánni.
Friðað svæðið við Varmárósa er skammt utan við fyrirhugað vegstæði og getur auðveldlega orðið fyrir áhrifum af völdum framkvæmda ef verktakar sýna ekki aðgát við verkið. ... .”
 “Umhverfisstofnun tekur undir það álit NÍ að brýnt sé að hreinsa Varmá, ekki einungis við fyrirhugað framkvæmdasvæði heldur allsstaðar í ánni og við hana þar sem þörf er á”. (Bréf 22. des.)
“Búsvæði fitjasefs í Varmárósum er eitt af náttúrudjásnum Mosfellsbæjar. Áríðandi er að mikilvægi svæðisins í náttúru landsins sé kynnt íbúum t.d. með kynningarspjöldum, á heimasíðu bæjarins og í skólum. Með því móti eru minni líkur á að svæðið verði fyrir raski vegna ónógra upplýsinga.” (Skýrsla NÍ. okt. 2006, bls. 9)
Veiðimálastofnun gerði ennfremur rannsóknir á fiskgengd í Varmá þar sem fram kemur að gæta þurfi ítrustu varúðar komi til framkvæmda á þessu svæði.
“Að lokum er rétt að benda framkvæmdaaðilum á að gera þá starfsmenn sem koma til með að vinna við þessa framkvæmd meðvitaða um ábyrgð þeirra gagnvart lífríkinu með fræðslu eða vettvangsferð því umhverfisslys verða sjaldan af beinum ásetningi heldur vegan aðgæsluleysis sem oftasta á rætur að rekja til ónógrar þekkingar.
Það lífríki og þar með fiskstofnar sem nýta sér vist í Köldukvísl og Varmá er dýrmætt fyrir svæðið í heild sinni. Fjölbreytt lífríki gefur útivist á svæðinu aukið gildi og óröskuð vatnakerfi eru einnig mælikvarði á heilbrigt umhverfi.”
Í dag rennur mikið magn af aur og drullu frá framkvæmdasvæði í Helgafellshverfi út í Varmá. Stofnar þetta lífríki árinnar í mikla hættu. Það sætir furðu að þetta skuli gerast í ljósi þeirra ábendinga sem Mosfellsbær fékk frá ofangreindum stofunum áður en framkvæmdir hófust við tengibraut um Álafosskvos.

Deiliskipulag Augans: vönduð umhverfismótun?

Áður en deiliskipulag Augans í Helgafellshverfi var samþykkt af bæjarstjórn Mosfellsbæjar á sl. ári fóru Varmársamtökin þess á leit við bæjaryfirvöld að endurskoða skipulagstillöguna til að tryggja betur velferð íbúa í fyrirhuguðu hverfi. Ábendingar samtakanna voru þær helstar að í ljósi mengunar- og slysahættu væri afar óheppilegt að staðsetja grunnskóla hverfisins á umferðareyju, þ.e. í Auganu; að dýrar og fyrirferðarmiklar hljóðvarnir í nýbyggðum hverfum samræmdust illa kröfum um vandaða umhverfismótun og bæri því að forðast; að skoða ætti hverfin undir hlíðum Helgafells sem eina samliggjandi heild og gæta þess við hönnun skipulagsins að fyrirkomulag bílaumferðar væri með þeim hætti að börn og fótgangandi gætu átt greiða leið um svæðið. Að lokum settu Varmársamtökin fram þá kröfu að bæjaryfirvöld gættu þess við gerð áætlana að samhljómur væri milli skipulagsáætlana og þeirra markmiða sem sett eru fram í greinargerð að aðalskipulagi Mosfellsbæjar 2002-2024.
Varmársamtökin telja að það hefði þjónað mun betur hagsmunum bæjarfélagsins að skoða þessar athugasemdir en bæjarstjórn Mosfellsbæjar leit málið öðrum augum og tók þær ekki til greina við afgreiðslu skipulagsins. 

Fjórir aðilar gerðu upphaflega tillögu að skipulagi í Helgafellslandi og geta áhugasamir fengið að skoða þær á bæjarskrifstofu Mosfellsbæjar.

P.s. Ekki er að marka staðsetningu vega á myndinni hér að ofan. Tengibraut um Álafosskvos fer mun nær byggðinni og enn er ekki ljóst hvernig fyrirkomulagi umferðar verður háttað frá Vesturlandsvegi inn í miðbæ Mosfellsbæjar.

Sjá athugasemdir Varmársamtakanna í heild:

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Athugasemdir við deiliskipulag Augans í Helgafellshverfi